ΑΥΤΟΑΝΟΣΗ ΗΠΑΤΙΤΙΔΑ

ΗΛΙΑΔΗΣ Χ. ΜΑΡΙΟΣ
Ειδικός Γαστρεντερολόγος
Τραπεζούντος 60 και Μεταμορφώσεως 23 (γωνία) 1ος όροφος
Καλαμαριά (απέναντι από τα Goodys)
Τηλ:2310441023 κιν:6946682983                                                              e-mail:iliadismarios@gmail.com                                                                        blog:iliadismarios.blogspot.com

Σήμερα θα απαντήσουμε σε ερωτήσεις που αφορούν την νόσο της αυτοάνοσης ηπατίτιδας

• Τι είναι η αυτοάνοση ηπατίτιδα;
• Τι είναι η αυτοάνοση νόσος;
• Ποια είναι τα συμπτώματα της αυτοάνοσης ηπατίτιδας;
• Πώς διαγιγνώσκεται η αυτοάνοση ηπατίτιδα;
• Πώς αντιμετωπίζεται η αυτοάνοση ηπατίτιδα;
• Ποιες είναι οι παρενέργειες της πρεδνιζόνης και της αζαθειοπρίνης;
• Υπάρχουν άλλες διαθέσιμες θεραπείες για την αυτοάνοση ηπατίτιδα;
• Σημεία που πρέπει να θυμάστε 

Τι είναι η αυτοάνοση ηπατίτιδα;

(Σχήμα ενός κορμιού που δείχνει το πεπτικό σύστημα, με σκιασμένο χαρακτηριτικά το ήπαρ)
Η αυτοάνοση ηπατίτιδα επηρεάζει το ήπαρ.

Η αυτοάνοση ηπατίτιδα είναι μια ασθένεια στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται στα κύτταρα του ήπατος. Αυτή η ανοσολογική απάντηση προκαλεί φλεγμονή του ήπατος, που ονομάζεται επίσης ηπατίτιδα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι κάποιος γενετικός παράγοντας μπορεί να κάνει μερικούς ανθρώπους  να είναι πιο επιρρεπείς σε αυτοάνοσες ασθένειες. Περίπου το 70 τοις εκατό των ατόμων με αυτοάνοση ηπατίτιδα είναι γυναίκες.

Η ασθένεια είναι συνήθως αρκετά σοβαρή και, εάν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα,  χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου. Η αυτοάνοση ηπατίτιδα είναι συνήθως χρόνια, που σημαίνει ότι μπορεί να διαρκέσει για χρόνια, και μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση-ίνωση και σκλήρυνση  του ήπατος. Τελικά, μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια.

Η αυτοάνοση ηπατίτιδα χαρακτηρίζεται ως τύπου 1 ή τύπου 2. Η τύπου 1 είναι η πιο κοινή μορφή στη Βόρεια Αμερική. Μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά πιο συχνά αρχίζει κατά την εφηβεία ή την ενήλικη ζωή στους νέους. Περίπου τα μισά από τα άτομα με τύπου 1 έχουν και άλλες αυτοάνοσες διαταραχές, όπως:

• Διαβήτη τύπου 1
• Εξελικτική σπειραματονεφρίτιδα που είναι  μια φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων στα νεφρά
• Θυρεοειδίτιδα που είναι μια φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα 
• Νόσος του Graves, η κύρια αιτία υπερδραστήριου θυροειδή αδένα
• Σύνδρομο Sjogren που είναι ένα σύνδρομο που προκαλεί ξηρότητα στα  μάτια και το στόμα
• αυτοάνοση αναιμία 
• Ελκώδη κολίτιδα, μια φλεγμονή του παχέος εντέρου και του ορθού που οδηγεί σε έλκη

Η τύπου 2 αυτοάνοση ηπατίτιδα είναι λιγότερο συχνή, συνήθως επηρεάζει   τα κορίτσια ηλικίας από 2 έως 14, αν και   μπορεί επίσης να προσβάλει και ενήλικες.

Τι είναι η αυτοάνοση νόσος;
Ο σκοπός  του ανοσοποιητικού συστήματος είναι να προστατεύει τον οργανισμό από ιούς, βακτήρια και άλλους ζώντες οργανισμούς. Το ανοσοποιητικό σύστημα συνήθως δεν αντιδρά κατά των ίδιων των κυττάρων του σώματος. Ωστόσο, μερικές φορές προσβάλλει τα κύτταρα που υποτίθεται ότι προστατεύει. Αυτή η αντίδραση ονομάζεται αυτοανοσία. Οι ερευνητές πιστεύουν  ότι ορισμένα βακτήρια, ιοί, τοξίνες, και φάρμακα  προκαλούν μια αυτοάνοση αντίδραση σε άτομα που είναι γενετικά  προδιατεθιμένα στην ανάπτυξη μια αυτοάνοσης διαταραχής.

Ποια είναι τα συμπτώματα της αυτοάνοσης ηπατίτιδας;
Η κόπωση είναι ίσως το πιο κοινό σύμπτωμα της αυτοάνοσης ηπατίτιδας. Άλλα συμπτώματα μπορεί να είναι:

• Ένα διογκωμένο ήπαρ
• Ο ίκτερος 
• Ο κνησμός 
• Δερματικά εξανθήματα 
• Πόνος στις αρθρώσεις 
• Κοιλιακή δυσφορία 
• Αραχνοειδή αγγειώματα   ή παθολογικά αιμοφόρα αγγεία  στο δέρμα 
• Ναυτία 
• Εμετός 
• Απώλεια όρεξης 
• Σκούρα ούρα 
• Ωχρά ή γκρι χρώματος κόπρανα

Οι ασθενείς  σε προχωρημένα στάδια της νόσου είναι πιο πιθανό να έχουν συμπτώματα που σχετίζονται με  τη χρόνια ηπατική νόσο, όπως συσσώρευση υγρού στην κοιλιακή κοιλότητα, που ονομάζεται επίσης ασκίτης-και   διανοητική σύγχυση. Οι γυναίκες μπορεί να σταματήσουν να έχουν έμμηνο ρύση.

Τα συμπτώματα της αυτοάνοσης ηπατίτιδας μπορεί να είναι  από πολύ ήπια έως σοβαρά. Επειδή η ιογενής ηπατίτιδα ή ηπατίτιδα που προκαλείται από φάρμακα , για παράδειγμα, από ορισμένα αντιβιοτικά-έχει τα ίδια συμπτώματα όπως αυτά της αυτοάνοσης ηπατίτιδας, μπορεί να χρειαστούν  να γίνουν εξετάσεις για μια ακριβή διάγνωση. Οι γιατροί θα πρέπει επίσης να επανεξετάσουν και να αποκλείσουν όλα τα φάρμακα που ο ασθενής παίρνει πριν από τη διάγνωση της αυτοάνοσης ηπατίτιδας.

Πώς διαγιγνώσκεται η αυτοάνοση ηπατίτιδα;
Ο γιατρός θα  βάλει τη διάγνωση βασιζόμενος στα συμπτώματα, στις εξετάσεις αίματος και στη βιοψία ήπατος.

• Οι εξετάσεις αίματος.                                                                                                                  Μια εξέταση αίματος  για  τα ηπατικά ένζυμα  μπορεί να βοηθήσει ώστε να αποκαλυφτεί ένα   τυπικό μοτίβο της ηπατίτιδας, αλλά  συνήθως απαιτούνται περαιτέρω εξετάσεις , ιδίως για αυτοαντισώματα, κάτι που απαιτείται για τη διάγνωση της αυτοάνοσης ηπατίτιδας. Τα αντισώματα είναι πρωτεΐνες που παράγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα  και χρησιμεύουν για να καταπολεμήσουν τα βακτήρια και τους ιούς. Τα αυτοαντισώματα επιτίθενται στα κύτταρα του σώματος. Στην αυτοάνοση ηπατίτιδα, το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει  ένα ή περισσότερα είδη αυτοαντισωμάτων. Τα  πιο συχνά είναι  τα αντιπυρηνικά αντισώματα (ANA), τα  αντισώματα  κατά των λείων μυικών ινών (SMA), και τα μικροσωμιακά αντισώματα κατά του ήπατος και των νεφρών  (αντι-LKM). Άτομα με τύπου 1 αυτοάνοση ηπατίτιδα  έχουν ANA, SMA, ή και τα δύο, ενώ  τα άτομα με τύπου 2 αυτοάνοση ηπατίτιδα έχουν αντι-LKM.

Οι εξετάσεις αίματος, επίσης, μπορούν να βοηθήσουν στη  διάκριση αυτοάνοσης ηπατίτιδας από άλλες ασθένειες που μοιάζουν με την αυτοάνοση ηπατίτιδα , όπως η ιογενή  ηπατίτιδα Β ή C ή μία νόσος του μεταβολισμού όπως η νόσος του Wilson.

• Βιοψία ήπατος.                                                                                                                          Ένα μικρό δείγμα του ηπατικού ιστού, εξετάζεται στο μικροσκόπιο, και αυτό μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να διαγνώσουν με ακρίβεια την αυτοάνοση  ηπατίτιδα και να ειπωθεί με ακρίβεια  πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση. Η διαδικασία αυτή γίνεται σε νοσοκομείο , σε σε κλινική.

Πώς αντιμετωπίζεται η αυτοάνοση ηπατίτιδα;
Η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική όταν η αυτοάνοση ηπατίτιδα έχει διαγνωστεί νωρίς. Με την κατάλληλη θεραπεία η αυτοάνοση ηπατίτιδα συνήθως μπορεί να ελεγθεί. Στην πραγματικότητα, οι μελέτες δείχνουν ότι η σταθερή ανταπόκριση στη θεραπεία σταματά την ασθένεια από την συνεχή  επιδείνωση και μπορεί να αντιστρέψει μέρος της βλάβης.

Η βασική θεραπεία είναι το φάρμακο για την καταστολή της αντίδρασης, ή της επιβράδυνσης του υπερδραστήριου ανοσοποιητικού συστήματος.

Και οι δύο τύποι αυτοάνοσης ηπατίτιδας  αντιμετωπίζονται με  θεραπεία  με κορτικοστεροειδή που ονομάζεται πρεδνιζόνη. Η θεραπεία μπορεί να αρχίσει με μια υψηλή δόση των 30 έως 60 mg ανά ημέρα και να μειωθεί σε 10 έως 20 mg ανά ημέρα, σταδιακά  καθώς  η νόσος ελέγχεται  Ο στόχος είναι να βρεθεί η χαμηλότερη δυνατή δόση που να μπορεί να  ελέγχει τη νόσο.

Άλλο ένα φάρμακο η αζαθειοπρίνη (Imuran) χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία της αυτοάνοσης ηπατίτιδας. Όπως και η πρεδνιζόνη, η αζαθειοπρίνη καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Η θεραπεία μπορεί να ξεκινήσει  και με τα δύο φάρμακα αζαθειοπρίνη και πρεδνιζόνη, ή η αζαθειοπρίνη μπορεί να προστεθεί αργότερα, όταν η νόσος είναι υπό έλεγχο. Η χρήση της αζαθειοπρίνης επιτρέπει μια χαμηλότερη δόση  της πρεδνιζόνης, η οποία με τη σειρά της μειώνει τις παρενέργειες της πρεδνιζόνης.

Σε περίπου επτά  στα  10 άτομα, η νόσος εισέρχεται σε ύφεση εντός 3 ετών από την έναρξη της θεραπείας. Η ύφεση παρουσιάζεται όταν τα συμπτώματα εξαφανίζονται και  οι εργαστηριακές εξετάσεις δείχνουν βελτίωση της ηπατικής λειτουργίας. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να σταματήσουν τελικά τη θεραπεία, αν και πολλοί υποτροπιάζουν με τη διακοπή της θεραπείας. . Οι άνθρωποι που σταματούν τη θεραπεία πρέπει να παρακολουθιούνται προσεκτικά  για την κατάστασή τους και να αναφέρουν   αμέσως τα νέα συμπτώματα στο γιατρό τους.Μια θεραπεία  με χαμηλές δόσεις πρεδνιζόνης ή αζαθειοπρίνης μπορεί να είναι απαραίτητη  για χρόνια, αν όχι για ολόκληρη τη ζωή.

Ορισμένα άτομα με ήπια μορφή της νόσου μπορεί να μην χρειαστεί να παίρνουν φάρμακα. Οι γιατροί αξιολογούν κάθε ασθενή ξεχωριστά, και εάν οι ασθενείς  με ήπια αυτοάνοση ηπατίτιδα θα πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία η όχι.

Ποιες είναι οι παρενέργειες της πρεδνιζόνης και αζαθειοπρίνης; 
Τόσο η πρεδνιζόνη  όσο και  η αζαθειοπρίνη μπορούν να έχουν παρενέργειες. Λόγω το  ότι  είναι αναγκαίες υψηλές δόσεις πρεδνιζόνης  για τον έλεγχο της αυτοάνοσης ηπατίτιδας, η αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων ενεργειών είναι πολύ σημαντική. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι περισσότερες παρενέργειες υποχωρούν  μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ορισμένες πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες της πρεδνιζόνης είναι:

• Αύξηση του σωματικού βάρους
• Άγχος και σύγχυση 
• Λέπτυνση των οστών, μια κατάσταση που ονομάζεται οστεοπόρωση 
• Αραίωση των μαλλιών και του δέρματος 
• Διαβήτης 
• Η υψηλή αρτηριακή πίεση 
• Καταρράκτης 
• Γλαύκωμα

Η αζαθειοπρίνη μπορεί να:

• μειώσει τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων του αίματος 
• μερικές φορές προκαλεί ναυτία 
• ανορεξία. 
• Σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η αλλεργική αντίδραση
• ηπατική βλάβη
• η παγκρεατίτιδα, η οποία είναι μια φλεγμονή του αδένα παγκρέατος με έντονο πόνο στο στομάχι.

Υπάρχουν άλλες διαθέσιμες θεραπείες για την αυτοάνοση ηπατίτιδα;
Οι ασθενείς  που δεν ανταποκρίνονται στη κλασσική ανοσοκατασταλτική θεραπεία του ανοσοποιητικού  ή που έχουν σοβαρές παρενέργειες μπορούν να επωφεληθούν από άλλα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, όπως το  mycophenylate mofetil, τη κυκλοσπορίνη, ή το τακρόλιμους. Οι  ασθενείς  που η νόσος τους εξελίσσεται σε τελικού σταδίου ηπατική  ανεπάρκεια    ή κίρρωση  μπορεί να χρειαστούν μεταμόσχευση ήπατος. Η μεταμόσχευση έχει ένα 1 χρόνο   επιβίωσης της τάξης του 90 τοις εκατό και μια 5-ετή επιβίωση της τάξης του 70 έως 80 τοις εκατό.

Σημεία που πρέπει να θυμάστε

• Η αυτοάνοση ηπατίτιδα είναι μια μακροχρόνια νόσος στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος επιτίθεται  στα  κύτταρα  του ήπατος.
• Η νόσος διαγιγνώσκετε με τη χρήση διαφόρων εξετάσεων του αίματος και  τη βιοψία ήπατος. 
• Με την κατάλληλη θεραπεία, η αυτοάνοση ηπατίτιδα συνήθως μπορεί  να ελεγθεί. Η κύρια θεραπεία είναι το φάρμακο που καταστέλλει το υπερδραστήριο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού.