Σήμερα θα απαντήσουμε σε ερωτήσεις σχετικά με τον ηπατοκυτταρικό καρκίνο.
- Τι είναι το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (ΗΚΚ ή πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος);
- Ποια είναι τα συμπτώματα του πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος;
- Πώς γίνεται η διάγνωση του πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος;
- Ποια είναι η πρόγνωση του πρωτοπαθή καρκίνου του ήπατος;
- Ποια είναι η θεραπεία του πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος;
- Τι είναι δευτεροπαθείς μεταστάσεις του ήπατος (ηπατικές μεταστάσεις);
1.Τι είναι το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (ΗΚΚ ή πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος);
Ο πολλαπλασιαμός των καρκινικών ηπατοκυττάρων είναι η πιο συχνός πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος (Εικόνα 1,2,3,4).
(εικόνα 1)
(εικόνα 2)
(εικόνα 3)
(εικόνα 4)
Συμβαίνει σχεδόν πάντα σε έδαφος μιας ασθένειας του ήπατος, κίρρωση σε 90% τω περιπτώσεων ή σε προϋπάρχουσα χρόνια ιογενή ηπατίτιδα, μετά από μια εξέλιξη μέσα σε από δύο έως τρεις δεκαετίες. Σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι μια από τις πιο κοινές μορφές καρκίνου.
Όποια και αν είναι η αιτία της κίρρωσης, η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου είναι της τάξης του 1 έως 3% ετησίως. Στην Ασία και την Αφρική, όπου η HBV λοίμωξη συμβαίνει κυρίως κατά τη γέννηση, το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα εμφανίζεται σε νεαρούς ενήλικες. Στη Ελλάδα, η λοίμωξη με HCV γίνεται, πολλές φορές παράλληλα με τη λοίμωξη με αλκοόλ, μια σημαντική αιτία κίρρωσης μετά την ηλικία των 50 ετών. Υπάρχει μια προδιάθεση να προσβάλλει κυρίως άντρες . Ο καρκίνος του ήπατος σε έδαφος υγιούς ιστού είναι κάτι σπάνιο. Θα μπορούσε να προωθηθεί με κατανάλωση χημικών καρκινογόνων (π.χ αφλατοξίνη στην Αφρική). Στη Δύση, το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα σε έδαφος υγιούς ήπατος είναι μερικές φορές μια συγκεκριμένη παραλλαγή που ονομάζεται ινοπεταλιώδες, με καλύτερη πρόγνωση.
Αναπτύσσεται από μια αρχική εντοπιζόμενη εστία ,εξαπλώνεται μέσω πυλαίων αγγείων και κάνει μεταστάσεις αρχικά στο ήπαρ από τους διάμεσους κλάδους των πυλαίων, κάτι που εξηγεί την συχνά πολυεστιακή εντόπιση του καρκίνου, αυτομεταστατική νόσος μέσα στο ήπαρ, και η τάση για νεοπλασματική θρόμβωση αρχικά στους παρακείμενους κλάδους και μετά στον κύριο κορμό της πυλαίας φλέβας.
2.Ποια είναι τα συμπτώματα του πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος;
Το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να είναι ασυμπτωματικό για μεγάλο χρονικό διάστημα, να επιπλέξει μια προυπάρχουσα κίρρωση, ή να είναι η αιτία ρήξης της αντιρρόπησης μιας κίρρωσης και να αποκαλύψει μια αντιρροπούμενη κίρρωση που ήταν άγνωστη στο παρελθόν, να επιδεινώσει μια πυλαίας υπέρταση και να προκαλέσει γαστρεντερική αιμορραγία . Μπορεί να εμφάνισει η να επιδεινώσει ασκίτη (η οποίος είναι αμείωτος ή αιμορραγικός) ή ηπατική ανεπάρκεια:με ίκτερο η εγκεφαλοπάθεια. Μπορεί να υπάρξει πόνος που σχετίζεται με την επέκταση ή τη νέκρωση της μάζας του όγκου. Συχνά,το ΗΚΚ ανακαλύπτεται με υπερήχους πλαίσια παρακουλούθησης ατόμων που πάσχουν και βρίσκονται σε κίνδυνοσε κίνδυνο.
3.Πώς γίνεται η διάγνωση του πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος;
Πολλές φορές ο βιοχημκός έλεγχος είναι μη ειδικός εκτός από την αύξηση της α-εμβρυϊκής πρωτεΐνης (AFP) στο 30% των κλασσικών περιπτώσεων είναι μεγαλύτερο από 500 ng / ml, μέγεθος το οποίο είναι παθογνωμικό Στο 20% των περιπτώσεων, η μέτρηση είναι φυσιολογική ενώ στις άλλες περιπτώσεις, οι ενδιάμεσες τιμές πρέπει να διαφοροδιαγνωστούν με αυτές που παρατηρούνται στη χρόνια ηπατίτιδα ή την κίρρωση.
Πρέπει να γίνεται παρακουλούθηση σε όλους τους ασθενείς που διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν ΗΚΚ.Πρέπει να γίνεται με έναν υπέρηχο κάθε έξι μήνες σε ασθενείς που έχουν μη αντιρροπούμενη κίρρωση. Η μαγνητική τομογραφία είναι μια εξεταση πιο ακριβή, δεύτερης επιλογής.Μια κατευθυνόμενη βιοψία ήπατος με τη βοήθεια υπερηχογραφήματος είναι χρήσιμη, αλλά εμπεριέχει τον κίνδυνο διασποράς της νόσου.
4.Ποια είναι η πρόγνωση του πρωτοπαθή καρκίνου του ήπατος;
Το ΗΚΚ όταν είναι ασυμπτωματικό, μονοεστιακό ή ακόμη και πολυεστιακό αναπτύσσεται αργά, με εκτιμώμενο χρόνο διπλασιασμού περίπου 6 μήνες. Αλλά με η χωρίς θεραπεία άλλες καρκινωματώδεις εστίες αναπτύσσονται και οι οποίες δεν αντιμετωπίζονται εύκολα στα επόμενα χρόνια. Εάν ο καρκίνος είναι συμπτωματικός, η πρόγνωση είναι κακή, με διάμεση επιβίωση όχι περισσότερο από μερικούς μήνες. Ο θάνατος επέρχεται από την καχεξία ή την ηπατοκυτταρική ανεπάρκεια,γιατί πολύ λίγες περιπτώσεις είναι ιάσιμες. Συχνά επέρχεται μια μαζική θρόμβωση της πυλαίας φλέβας που προκαλεί γαστρεντερική αιμορραγία.
5.Ποια είναι η θεραπεία του πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος;
Η μερική ηπατεκτομή γίνεται σε όγκους κάτω των 5 cm και σε ασθενείς με κίρρωση σταδίου Child Α. Η έκχυση αλκοόλης, η η καταστροφή από ραδιοσυχνότητες σε αυτούς τους μικρούς όγκους δίνουν τα ίδια περίπου αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, η υποτροπή είναι συχνή, λόγω των ενδοηπατικών μεταστάσεων που δεν ήταν γνωστές η μετά τη δημιουργία νέων εστιών του καρκίνου. Η μεταμόσχευση του ήπατος, η μόνη πραγματικά θεραπευτική αγωγή είναι χρήσιμη για πολύ μικρούς όγκους (κίνδυνος υποτροπής σε άλλες περιπτώσεις). Οι άλλες θεραπευτικές παρεμβάσεις είναι παρηγορητικές
Η χημειο-εμβολισμός μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει μερική ή πλήρης νέκρωση του όγκου, αλλά το όφελος όσο αφορά τη επιβίωση , δεν έχει αποδειχθεί. Δεν υπάρχει καμία τελείως χρήσιμη αποτελεσματική χημειοθεραπεία ή ορμονοθεραπεία .
6.Τι είναι δευτεροπαθείς μεταστάσεις του ήπατος (ηπατικές μεταστάσεις);
Οι ηπατικές μεταστάσεις είναι η πιο συχνοί όγκοι του ήπατος. Επιπλέκουν ιδιαίτερα τους καρκίνους με αγγειώνονται από τη σπλαχνική κυκλοφορία (παχύ έντερο, πάγκρεας, στομάχι), αλλά μπορεί να συμβεί σχεδόν σε όλους τους γενικευμένους καρκίνους (πνεύμονας, ωοθήκες ,μαστός ,οισοφάγος, νεφρά, νευροενδοκρινικοί όγκοι κλπ. ...).
Το βασικό στοιχείο της διάγνωσης είναι κλινικό προφίλ: το υπερηχογράφημα του ήπατος αποτελεί μέρος στη διαγνωστική προσέγγιση κάθε καρκίνου, αλλά και της παρακουλούθησης μετά την εκτομή του καρκίνου, ειδικά του καρκίνου του παχέος εντέρου. Η εμφάνιση μιας δευτεροπαθούς βλάβης κατά τη διάρκεια του ελέγχου αυτού είναι πολύ ενδεικτική. Αν ο καρκίνος δεν είναι γνωστός, η κατευθυνόμενη βιοψία του ήπατος μπορεί να είναι διαγνωστική και να ακολουθηθεί από μια έρευνα για την ανίχνευση του πρωτοπαθούς καρκίνου.
Η βιοχημεία του ήπατος είναι συνήθως διαταραγμένη (αυξημένη GGT και αλκαλική φωσφατάση), αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα (σε περίπου το 10% των περιπτώσεων υπάρχει φυσιολογική βιοχημεία). Η αναζήτηση νεοπλασματική δεικτών (CEA, CA 19-9, κλπ. ...) μπορεί να είναι θετική. Οι μεταστάσεις από νευροενδοκρινικούς όγκους του πεπτικού (καρκινοειδές , ινσουλίνωμα, κλπ. ...) είναι μερικές φορές υπεύθυνες για ορμονικές εκκρίσεις και συνοδεύονται σε υψηλά ποσοστά από κλινικές εκδηλώσεις.
Η θεραπεία εξαρτάται από τη φύση του όγκου και είναι δυνατή η εξέρση του όγκου σε περίπτωση μονήρους ή εντοπισμένης βλάβης (ιδιαίτερα του παχέος εντέρου),και/η χημειοθεραπεία (που προκαλεί αρκετές φορές την παροδική υποχώρηση του όγκου)